Wet kansspelen op afstand: meer regulering, minder witwassen?
Het heeft even geduurd maar op 1 april jl. was het dan eindelijk zover: de Wet kansspelen op afstand (wet Koa) is in werking getreden. Deze wet is een aanvulling op en een wijziging van de Wet op de kansspelen (Wok) en legaliseert het online gokken in Nederland. De Wok kende een gesloten stelsel (met als enige legale aanbieders Toto en Runnerz) waardoor (alle andere) online kansspelen voorheen niet waren toegestaan. Het is echter geen geheim dat honderdduizenden Nederlanders jaarlijks gebruikmaken van het enorme aanbod van illegale aanbieders om online te kunnen gokken.
Met de Wet Koa worden online kansspelen in Nederland nu gereguleerd. Vanaf 1 april jl. kunnen (Nederlandse en buitenlandse) aanbieders bij de Kansspelautoriteit een aanvraag indienen voor een vergunning voor het online aanbieden van kansspelen. Omdat de Kansspelautoriteit zes maanden de tijd heeft om op de vergunningaanvraag te beslissen, kunnen aanbieders vanaf 1 oktober 2021 legaal toegang krijgen tot de markt. Deze aanbieders komen dan onder toezicht te staan van de Kansspelautoriteit. De wet Koa heeft als doel kansspelverslaving te voorkomen, kansspel gerelateerde fraude en criminaliteit tegen te gaan en spelers te beschermen.
Met de mogelijkheid van online gokken, wordt (volgens de Kansspelautoriteit) ook de mogelijk geboden om geld wit te wassen. Dit betreft een betrekkelijk jonge vorm van witwassen en vanwege het ontbreken van toezicht zou online gokken een aantrekkelijke manier voor het witwassen van geld zijn. Een gokaccount zou eenvoudig en snel kunnen worden aangemaakt waarbij weinig eisen zouden worden gesteld aan de identificatie en verificatie van de speler. Voorbeelden van bijzondere frauderisico’s die verbonden zouden zijn aan de organisatie van kansspelen, zijn het samenspannen van spelers tegen andere spelers of bijvoorbeeld spelers die onder verschillende namen of accounts tegen zichzelf spelen. Een speler zou op deze manier opzettelijk (zwart) geld kunnen verliezen aan een ander of zichzelf, waarna dit als speelwinst (en dus als wit geld) kan worden verantwoord.
Door het reguleren van de online markt komt er meer toezicht op het online gokken. Zo verplicht de nieuwe wet Koa aanbieders van kansspelen om speelgegevens vast te leggen in een controledatabank en om zich aan te sluiten op het Cruks (het Centraal Register Uitsluiting Kansspelen). Vergunninghouders moeten de identiteit van de speler vaststellen, deze identiteit verifiëren en alle financiële transacties registreren. Bij verdenking van fraude of andere vormen van kansspel-gerelateerde criminaliteit (bijvoorbeeld matchfixing), moet een speler worden uitgesloten. Vergunninghouders zijn ook verplicht informatie over verdachte gokpatronen bij de Kansspelautoriteit te melden. De Kansspelautoriteit en andere toezichthouders hebben toegang tot de controledatabank en controleren of de aanbieder zich aan de regels en voorschriften houdt.
In verband met de legalisering van online kansspelen heeft de Kansspelautoriteit daarnaast eerder dit jaar al de Leidraad Wwft aangepast. Aanbieders van online kansspelen moeten nu ook voldoen aan de verplichtingen die voortvloeien uit de WWFT (de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme). De Kansspelautoriteit houdt toezicht om te beoordelen of de vergunninghouders:
- risico’s hebben geïnventariseerd op bijvoorbeeld witwassen;
- cliëntenonderzoek naar iedere speler uitvoeren;
- transacties van de speler monitoren en melden bij FIU (Financial Intelligence Unit)
Zoals gezegd zullen de eerste online aanbieders, onder toezicht van de Kansspelautoriteit, de markt pas in oktober 2021 betreden. Met de aangescherpte wetgeving, de toegenomen verplichtingen voor online aanbieders en de toegenomen bevoegdheden voor de Kansspelautoriteit wordt het moeilijker gemaakt om met online gokken geld te witwassen. De identiteit van de speler, het speelgedrag en het betaalgedrag moeten door de kansspelaanbieders voortdurend worden gemonitord. Dat betekent dat bij verdenking van fraude of witwassen aldus kan worden nagegaan hoe betalingen en speltransacties precies zijn verlopen.
De nieuwe Wet Koa past dan ook goed in de toegenomen aandacht voor transactiemonitoring in de strijd tegen witwassen. De mogelijke effecten op de bestrijding van witwassen hangen uiteraard samen met de hoeveelheid aanbieders die een vergunning zullen aanvragen (en vervolgens ook daadwerkelijk krijgen). Kanttekening daarbij is dat voor online aanbieders die de afgelopen jaren op de Nederlandse markt illegaal actief zijn geweest, een afkoelperiode geldt waardoor zij pas later een vergunning mogen aanvragen. De Kansspelautoriteit heeft al aangekondigd dat de handhaving van het resterende illegale aanbod de volle aandacht krijgt, waarbij de inzet is het resterende illegale aanbod zo klein mogelijk te houden.